Ο Μέτλαντ και το προτεκτοράτο στo Ιόνιο

Η Λευκάδα έχει, όπως και τα άλλα Ιόνια Νησιά, μια μακραίωνη και πολυτάραχη ιστορία. Γνώρισε πολλούς κατακτητές και δυνάστες. Για 205 περίπου χρόνια, από το 1479 μέχρι το 1684, κατέχεται από τους Οθωμανούς. Ακολουθεί η περίοδος της Ενετοκρατίας που κράτησε μέχρι το 1797. Μετά βλέπουμε να καταλαμβάνεται από τους Δημοκρατικούς Γάλλους και ακόλουθα από τους Ρωσοτούρκους. Στο διάστημα από το 1800 μέχρι το 1807 δημιουργείται η Επτάνησος Πολιτεία (“Republica Settinsulare” ή “Republica delle Sette Isole Unite”). Ακολουθεί η κατοχή από τους Αυτοκρατορικούς Γάλλους μέχρι το 1810. Μετά η Αγγλοκρατία που κράτησε μέχρι το 1864, οπότε και τα Επτάνησα ενώνονται με την Ελλάδα.

Βλέπουμε, ιδιαίτερα προς το τέλος του 18ου και αρχές του 19ου αιώνα, η Λευκάδα καθώς και τα άλλα νησιά της Επτανήσου να είναι έρμαια της πολιτικής που ακολουθούσαν οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής εκείνης. Στο Συνέδριο της Βιέννης όπου μοιράστηκε η Ευρώπη μετά τις ανακατατάξεις που επέφεραν οι Ναπολεόντιοι Πόλεμοι, αποφασίστηκε ότι τα νησιά του Ιονίου θα αποτελούσαν ένα ανεξάρτητο κράτος, τις Ηνωμένες Πολιτείες των Ιονίων Νήσων υπό την προστασία της Βρετανίας. Ένα προτεκτοράτο γεννιόνταν ως αποτέλεσμα της συνήθους πολιτικής των Μεγάλων, της πολιτικής “του διαίρει και βασίλευε”, που τόσο καλά εξασκείται ακόμη και σήμερα στην πολύπαθη περιοχή των Βαλκανίων.

[Τίτλος: Gazzetta degli Stati Uniti delle Isole Ionie (Εφημερίς του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων) – Χρονολογία έκδοσης: 11/23 Decembre 1826 – Τόπος έκδοσης: Corfu (Κέρκυρα) – Εκδότης: Nella stamperia del Governo ]

Ο πρώτος “Λόρδος Ύπατος Αρμοστής” του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων ήταν ο στρατηγός Τόμας Μέτλαντ [στην αρχική εικόνα λαμβάνει τα διαπιστευτήρια από τον Γάλλο ομόλογό του Λουβερτούρ], θιασώτης της Ιεράς Συμμαχίας. “Άνθρωπος δραστήριος, πολιτικός έμπειρος, αλλά τυραννικός, βίαιος και ανελεύθερος”, όπως περιγράφεται στο βιβλίο “Ιστορία της νήσου Λευκάδος” του Π. Γ. Ροντογιάννη. Το αξίωμα του ήταν κάτι αντίστοιχο με αυτό του Πολ Μπρέμερ, 185 χρόνια αργότερα στο Ιράκ. Ο Μέτλαντ και οι άνθρωποί του θέσπισαν και το Σύνταγμα του 1817. Γράφει ο Σίδερης σχετικά με αυτό: “Το Σύνταγμα τούτο συγκροτεί ουχί κυρίαρχον πολιτείαν…, αλλά κράτος προτεκτοράτον της Μεγάλης Βρετανίας και στρατιωτικώς κατεχόμενον υπ’ αυτής”.

[Τίτλος: Gazzetta Uffiziale degli Stati Uniti delle Isole Ionie (Εφημερίς Επίσημος του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων) – Χρονολογία έκδοσης: 13 Σεπτεβρίου 1847 – Τόπος έκδοσης: Corfu (Κέρκυρα) ]

 

Η κυβέρνηση του προτεκτοράτου, που έλεγχε την αστυνομία, τα δικαστήρια, την πολιτοφυλακή και τη δημόσια υγεία, απαρτίζονταν μεν από Επτανησιώτες που εκλέγονταν από το λαό, η πραγματική όμως εξουσία βρισκόταν στα βρετανικά χέρια. Οι βρετανικές αρχές είχαν δικαίωμα βέτο στους νόμους οι οποίοι ψηφίζονταν στη βουλή, μπορούσαν να διορίζουν ανώτατους αξιωματούχους στα δημόσια θεσμικά όργανα, όπως στην αστυνομία, στα δικαστήρια και αλλού. Διατηρούσαν επίσης στρατό κατοχής σε κάθε νησί που διοικούταν από βρετανούς αξιωματικούς. Οι εξεγέρσεις των χωρικών, όπως αυτή του 1819 στη Λευκάδα, ως αποτέλεσμα της καταπίεσης και της ξενικής κατοχής, ήταν στην ημερήσια διάταξη. Με λίγα λόγια ό,τι γινόταν τότε βλέπουμε να γίνεται και σήμερα. Ο συσχετισμός με τα τωρινά προτεκτοράτα, δημιούργημα των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της εποχής μας, είναι πασιφανής. Η πολιτική του “διαίρει και βασίλευε” καλά κρατεί μέχρι τις μέρες μας, όπως φαίνεται.

[Να συμπληρώσουμε εδώ στο παλιό αλλά ωραίο άρθρο του κου Κολυβά ότι ο Άγγλος Αρμοστής Μέτλαντ ήταν αυτός που παρέδωσε την Πάργα στον Αλή Πασά και μάλιστα εμπόδισε τους κατοίκους της να πάρουν μαζί τους τα τιμαλφή τους και τις ιερές εικόνες τους, τα οποία και πούλησε στον Αλή για 150.000 λίρες. Οι ιστορικοί τον χαρακτηρίζουν μισέλληνα κι οι φιλέλληνες τον ονόμαζαν «μισητό και μυσαρό». Και να φανταστεί κανείς ότι του φτιάξανε και τιμητικό περιστύλιο στην Κέρκυρα, που θα το θυμάστε όσοι την έχετε επισκεφτεί. Είναι αυτό που εικονίζεται παρακάτω και η επιγραφή του είναι η εξής:  «ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΑΙΣΙΟΥ ΗΜΕΡΑΣ ΕΠΑΝΟΔΟΥ ΕΚ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΝΙΑΣ ΘΩΜΑ ΜΑΙΤΛΑΝΔΟΥ ΩΣ ΕΥΘΥΝΤΗΡΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΝΗΣΩΝ ΙΟΝΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΑΙ ΚΕΡΚΥΡΑΙΟΙ ΑΝΕΣΤΗΣΑΝ ΕΤΕΙ ΣΩΤ(ΗΡΙΩι) ΑΩΙ ΣΤ΄» ]

(Πηγή: www.nikiana.wordpress.com, Βικιπαίδεια)