Ελιά… από το φύλλο μέχρι το κουκούτσι

Ευλογημένος καρπός και όχι άδικα έχει χαρακτηριστεί ο καρπός της ελιάς αιώνες τώρα.

Το λάδι πρώτο στη λίστα των προιόντων, τάιζε , ζέσταινε, και φώτιζε γενιές και γενιές.

Κοπιαστική και επίπονη η διαδικασία της συγκομιδής της ελιάς αποτελούσε την κύρια ασχολία των ανθρώπων τη χρονιά της σοδιάς.

Συνήθως κάθε δύο χρόνια οι ελιές κάρπιζαν αρκετά έτσι ώστε να ανοίγουν τα εργοστάσια και να γεμίζουν οι βαρέλες των νοικοκυριών.

Με το λάδι τρέφονταν , έφτιαχναν προίκες πάντρευαν παιδιά.

Η τιμή του υψηλή, ανάλογη σχεδόν του κόπου αντάμοιβε με το παραπάνω τους ανθρώπους που δεν άφηναν κλωνί να πάει χαμένο.

Ιδιαίτερη η γεύση του δικού μας λαδιού, οικολογικό αγνό χωρίς πρόσθετα έφερνε ένα καλό εισόδημα στον αγρότη και στο συνεργείο του.

Στον τιναχτή, την κοκολοίστρα, τη μαζώχτρα και τον εργάτη του λιουτριβειού.

Γιορτή η διαδικασία που πολλές φορές γινόνταν με παρακαλιά, βοήθεια δηλαδή των χωριανών στο μάζεμα της ελιάς.

Το αγιασμένο από το  Χριστό λάδι αποτελούσε πάντα κύριο αγαθό. Στο καντηλάκι, στο λυχνάρι, στο άναμμα της φωτιάς,στο φαί, στον πόνο, στο ξεμάτιασμα, δικαιολογούσε απόλυτα την ευλογία που είχε λάβει.
Δίπλα από το κρασί και το μπουκάλι με το λάδι στο τραπέζι ,που  ακουμπούσε ο Σταυρός για να κοπεί την παραμονή των Χριστουγέννων και των Φώτων.
 Μαζί με το χαμομήλι, το λάδι ανακούφισε γενιές και γενιές σαν πολύτιμα γιατρικά της φύσης.

Υπό μορφή σταγόνας, η μείγματος για εντριβες, έπαιρνε μαγικά τον πόνο.

Πολύτιμο σαν το νερό, αναγκαίο όπως το γάλα και το ψωμί και ευλογημένο στους αιώνες των αιώνων εως την τελευταία του σταλαματιά…

Πολλοί όμως γνωρίζουν καλά ότι η ελιά δεν καλλιεργείται μόνο για την παραγωγή του λαδιού. Από το φύλλο ως το κουκούτσι το δέντρο της ελιάς δίνει προιόντα που ο άνθρωπος πρωτοχρησιμοποίησε σε δύσκολα χρόνια που οι ανάγκες δεν καλύπτονταν από την αγορά, ειδικά στα χωριά.

Μετά από  μικρή έρευνα μέσα από το διαδύκτιο αναφέρουμε τα παράγωγα προιόντα του λαδιού, την χρησιμότητα και τον τρόπο επεξεργασίας τους.

Το σαπούνι…

Στο Μεγανήσι παλαιότερα λειτουργούσε εργοστάσιο σαπουνοποιείας στα Σπήλια.Σήμερα το κτίριο λειτπουργεί σαν εστιατόριο.

Από το λάδι χρησιμοποιείται η μούργα , το κατακάθι, η σκουριά όπως λέμε εδώ για την παρασκευή του σαπουνιού και

η διαδικασία παραγωγής σχετικά απλή, προμήθευε τα σπίτια με το πράσινο η άσπρο σαπούνι, αγνό και με ευεργετικές ιδιότητες.

Σήμερα η διαδικασία γίνεται με σύγχρονα μέσα αν και πολλοί παράγουν μόνοι τους σπιτικό σαπούνι, αλλά και αφρόλουτρο, κρέμες κ.α.

Τρόπους παραγωγής τέτοιων προιόντων θα βρείτε εδώ

Χρήσιμες πληροφορίες για το λάδι και τα παράγωγά του θα βρείτε εδώ:

Γλυκό του κουταλιού.

Ο καρπός της ελιάς γίνεται επίσης πολύ νόστιμο γλυκό του κουταλιού σε πολλές περιοχές στην χώρα μας.

Μια συνταγή θα βρείτε εδώ:

Ελιές σε άλμη.

Οι ελιές σε άλμη συνοδεύουν και νοστιμίζουν άπειρα πιάτα αλλά και μόνες τους αποτελούν εξαιρετικό μεζέ.

Μια πλήρης συνταγή παρασκευής θα βρείτε εδώ

Πάστα ελιάς.

Εδεσμα που νοστιμίζει κάθε γεύμα, φτιαγμένο από την ψίχα της ελιάς.

Η συνταγή:

Το φύλλο της ελιάς.

Το φύλλο της ελιάς είναι γνωστό για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Στα φύλλα της ελιάς περιέχονται αρκετές φαινολικές ενώσεις, σημαντικότερες εκ των οποίων είναι η ελαιοευρωπαΐνη και η υδροξυτυροσόλη. Οι ιδιότητες των φύλλων ελιάς, έχουν αποδοθεί κυρίως σε αυτές τις 2 ουσίες.

Χρησιμοποιούνται σε μορφή ροφήματος.

Δείτε την συνταγή και περισσότερες πληροφορίες εδώ:

Καλλυντικά από λάδι ελιάς.

 

Ήδη από την εποχή του Iπποκράτη το ελαιόλαδο φημιζόταν για τις πολλές θεραπευτικές του ιδιότητες, ιδιαίτερα δε στις δερματικές παθήσεις. Στην αρχαιότητα, άλλωστε, που δεν γινόταν χρήση σαπουνιού για την προσωπική υγιεινή, οι άνθρωποι άλειφαν τα μαλλιά και το σώμα τους με λάδι ελιάς για να τα καθαρίσουν, να τα αρωματίσουν και να τα κάνουν πιο απαλά. Eπίσης, άλειφαν με αυτό κάποια από τα ρούχα τους για να τους χαρίσουν γυαλάδα.

Tο ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως η βιταμίνη E και οι πολυφαινόλες, αλλά και σε χλωροφύλλη (ειδικά το παρθένο ελαιόλαδο). Eπιπλέον, περιέχει και άλλα σημαντικά δραστικά συστατικά, όπως υψηλά ποσοστά βιταμίνης K, αλλά και ιχνοστοιχεία, όπως νάτριο και κάλιο, που είναι ευεργετικά για το δέρμα, και σίδηρο, που κάνει πολύ καλό στα μαλλιά.

H χλωροφύλλη που περιέχεται στο ελαιόλαδο, λόγω των αυξημένων αντιοξειδωτικών ουσιών που αυτό περιέχει, έχει μεγαλύτερη αντοχή και σταθερότητα στο φως συγκριτικά με άλλα είδη ελαίων. Aν, λοιπόν, αλείψετε με ελαιόλαδο το δέρμα και τα μαλλιά σας, θα τα ωφελήσετε, θα τα προστατέψετε κυρίως από ξηρότητα και θα βελτιώσετε την υφή τους. Χάρη στην αντιοξειδωτική δράση που έχουν οι πολυφαινόλες και η βιταμίνη E, προστατεύεται το δέρμα από πρόωρη γήρανση, αφού «καταπολεμώνται» οι καταστροφικές ελεύθερες ρίζες. Για να διατηρεί το ελαιόλαδο τη διατροφική του αξία, που είναι σημαντικότατη πρώτα από όλα για λόγους υγείας (π.χ. έχει αντιοξειδωτική δράση στα κύτταρα του οργανισμού, ενώ τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που περιέχει σε μεγάλη επάρκεια βοηθούν στη μείωση της «κακής» χοληστερίνης και στην αύξηση της «καλής», απομακρύνοντας έτσι τον κίνδυνο εκδήλωσης καρδιακών νοσημάτων κ.ά.), είναι καλύτερο να καταναλώνεται ωμό στις σαλάτες και στα φαγητά.
 
Aναμείξτε 50 ml λάδι ελιάς και 50 ml δαφνέλαιο. Περάστε το στα μαλλιά σας πριν το λούσιμο (αν οι ρίζες σας είναι πολύ λιπαρές, βάλτε το προς τις άκρες των μαλλιών), τυλίξτε τα με μια ζεστή πετσέτα και αφήστε το λάδι να δράσει για μισή ώρα. Mετά λουστείτε κανονικά. Mπορείτε να κάνετε αυτή τη μάσκα μία φορά την εβδομάδα σε περιόδους που νιώθετε ότι τα μαλλιά σας χρειάζονται θρέψη και τόνωση.
Tο λάδι αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όσα σημεία του σώματος αντιμετωπίζουν ξηροδερμία ή σκασίματα. Kαλύτερα να το χρησιμοποιείτε βράδυ, πριν τον ύπνο. Aναμείξτε 50 ml λάδι ελιάς, 50 ml λάδι καλέντουλας και προσθέστε 10 σταγόνες αιθέριο έλαιο γεράνι, 10 σταγόνες αιθέριο έλαιο λεβάντας και 10 σταγόνες αιθέριο έλαιο τριανταφυλλόξυλο.

Eνυδατώστε τα το βράδυ με λίγο ελαιόλαδο.


Aναμείξτε ίσες ποσότητες από λάδι αμυγδάλου και λάδι ελιάς και φτιάξτε ένα μείγμα ελαίων για άψογο ντεμακιγιάζ, αλλά και για θρέψη των βλεφαρίδων. Θα σας ενθουσιάσει όταν δείτε πόσο καλά και απαλά καθαρίζει!


Mπορείτε, όταν δεν χρησιμοποιείτε κάποια κρέμα, να βάζετε με ένα βαμβάκι λίγο ελαιόλαδο στην περιοχή που κάνει την εμφάνισή του το «πόδι της χήνας», δηλαδή οι πλαϊνές ακτινωτές ρυτίδες έκφρασης.

Tο λάδι ελιάς που θα χρησιμοποιηθεί στις συνταγές για την επιδερμίδα πρέπει να είναι βιολογικής καλλιέργειας, ώστε να είναι απολύτως απαλλαγμένο από χημικές και άλλες επιβαρυντικές ουσίες.

 Πηγή: http://www.vita.gr/html/ent/090/ent.2090.asp

Πυρηνόξυλο-πελλέτ
Το κουκούτσι  χρησιμοποιείται σαν καύσιμη ύλη, αφού έχουν αφαιρεθεί τελείως η σάρκα και έχει γίνει αποξήρανση.Ετσι φτιάχνεται το πυρηνόξυλο και το πελλέτ.
«Όταν πάμε τις ελιές στο λιοτρίβι, παίρνουμε εμείς το λάδι και το λιοτρίβι όλα τα υπόλοιπα.Τα υπόλοιπα είναι : το ξύλο από το κουκούτσι της ελιάς, η φλούδα της ελιάς, το νερό που περιέχει η ελιά, η σάρκα της, δηλ. το <<το ψωμί>> της, καθώς επίσης και φύλα, ίσως και μικρά κλαδάκια που δεν μπόρεσε το μηχάνημα να παρακρατήσει πριν γίνει η έκθλιψη, όπως επίσης και κάποια κιλά χώμα που αναπόφευκτα υπάρχει μέσα στα τσουβάλια, η υπό μορφής σκόνης αν μαζέψουμε τις ελιές με καλό καιρό, η υπό μορφής λάσπης όταν τις μαζεύουμε με βροχή, η μετά από βροχή.Τα <<υπόλοιπα>> λοιπόν, το ελαιοτριβείο τα πουλάει στο πυρηνελουργείο με μία συμβολική τιμή και αυτό με την σειρά του τα επεξεργάζεται με χημικό τρόπο, έτσι ώστε να γίνεται η παρακράτηση του ελάχιστου αυτού λαδιού που εμπεριέχεται στα υπολείμματα. Στην συνέχεια αφού το εργοστάσιο πάρει το πυρηνέλαιο, τα υπολείμματα τα πουλάει σε μας υπό μορφής <<ποιότητος>> με σκοπό (αποκλειστικά και μόνο) το κέρδος !!!Η χαμηλότερη ποιότητα είναι τα υπολείμματα (εφ΄εξής προϊόν)που βγαίνουν ως έχουν . Η τιμή του σήμερα (5-2-2012) είναι 80 ευρώ ο τόνος. Μαζί με το Φ.Π.Α. 13% φθάνει τα 90,40ευρώ ο τόνος.Η αμέσως επόμενη καλύτερη ποιότητα είναι η εξής: Τα υπολείμματα μέσω κοχλία …  Αμέσως η ποιότητα ανεβαίνει, καθώς επίσης και η τιμή του στα 100 ευρώ + Φ.Π.Α., φθάνουμε λοιπόν στα 113,00ευρώ ο τόνος.Η τρίτη ποιότητα (και η καλύτερη)είναι το κοσκινισμένο πυρηνόξυλο.Το προϊόν κοσκινίζεται σε κόσκινο και αμέσως μετά περνάει από αεροκυκλώνα ώστε να μην περιέχει πετραδάκια, φύλα, συσσωματώματα, σκόνη και οτιδήποτε άλλο (το κατά δύναμιν) εκτός από καθαρό ξύλο κουκουτσιού ελιάς. Συσκευάζεται σε τσουβάλια των 25 κιλών περίπου και η τιμή του βέβαια εκτοξεύεται στα 130 + Φ.Π.Α. δηλ. 146,90ευρώ ο τόνος.Η αμέσως επόμενη ποιότητα είναι το pellet από πυρηνόξυλο. Το προϊόν που βγαίνει αμέσως από το πυρηνελουργείο  μαζί με όποια υπολείμματα από την τρίτη ποιότητα κατευθύνονται σε θηριώδη πρέσα όπου και βγαίνει το <<απόλυτο>> προϊόν. Η τιμή του: 200 ευρώ + Φ.Π.Α.=226,00 ευρώ ο τόνος.Επίσης υπάρχει και το καθαρό κουκούτσι ελιάς (άσπαστο-ολόκληρο) το οποίο είναι καταπληκτικό.

Πυρηνέλαιο.

Τα υπολείματα της άλεσης (κουκούτσι, φλούδι, φυλλαράκια ) αποτελούν τον πυρήνα, το λιοκκόκι όπως λέμε στο Μεγανήσι.Αυτό πηγαίνει στο πυρηνελουργείο και ύστερα από επεξεργασία παίρνουμε το πυρηνέλαιο που χρησιμοποιείται επίσης σαν καύσιμη ύλη.

 

Τέλος το κατακάθι, η σκουριά  που στο Μεγανήσι χρησιμοποιούσαν πολύ οι ψαράδες στο πυροφάνι.Το ανακάτευαν με ψιλή άμμο για να ηρεμήσουν τα νερά από τη ρουστία και τα ρέματα ώστε να γίνουν πιο διάφανα.
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι άνθρωποι, νέοι κυρίως έχουν επιστρέψει στην καλλιέργεια και παραγωγή των προιόντων της ελιάς.
Ατομικές η συναιτεριστικές επιχειρήσεις παράγουν και πουλούν σε Ελλάδα κα Εξωτερικό παρασκευάσματα με βάση το λάδι, σαν τοπικά βιολογικά προιόντα.
Με την σοφία των παλιών την έρευνα των νεώτερων και την ευκολία της τεχνολογίας προχώρησαν  από το καρπό  στο δέντρο.
Την Ελιά.
Από το φύλλο μέχρι το κουκούτσι…