Φυσικά Μεγανήσι ….. με ντόπιο χιουμορ.
Το Μεγανήσι είναι ένα καταπράσινο νησί.
Οι κάτοικοι αγαπούν την φύση και από παλιά φρόντιζαν να την καλλιεργούν και να διατηρούν το πράσσινο χρώμα.Τα φυτά,τα δέντρα τα λουλούδια που ευδοκιμούν εδώ είναι διαφορετικά ,μοναδικά θα έλεγα από την υπόλοιπη Ελλάδα. Εδώ για παράδειγμα έχουμε» μεσπολιές» η
»μπουρνελιές»…Ακόμα και ο τρόπος φροντίδας τους είναι ξεχωριστός.Οι ελιές για παράδειγμα θέλουν» κάθαρο» και γίνονται τέλειες »κολυμπάδες» με χαρακωσά κι αλάτι…..
Παρακάτω θα δούμε πιο αναλυτικά τη φύση στο Μεγανήσι με ….ντόπιο χιουμορ…
Οι μάζες
Η Μερτσίνα.
Η μερτσίνα είναι ένα φυτό που υπάρχει παντού σχεδόν στο νησί.Ενα μάτσο μερτσίνα έχει πολλές χρήσεις.Χρησιμοποιείται ωσ ξεσκονηστήρι για καπνιές και σφελλαγκουνιές,και εννίοτε ως μποκές στο βάζο διώχνει μύγες χνίπες και άλλα πετούμενα.Μαζί με το καλάμι αποτελούσαν και το κατάλληλο μονωτικό υλικό αφού χρησιμοποιούνταν κατακόρον σαν μισοχώρι στα σπίτια.
Πουρνάρι,και Ασφελαχτός.Αν κοπούν προσεχτικά γίνονται τέλεια φραξίδα για ποριά.Προσοχή όμως γιατί είναι αγκαθωτά και αγγελώνουνε.
Μπαρμπαροσκιά.Αν μπορέσεις να καθαρίσεις τα μπαρμπαρόσκα και τα φας δεν θα τα ξεχάσεις ποτέ.
Οι κουμαριές. Είναι τα πιο όμορφα φυτά και τα κούμαρα βγαίνουν το Φθινόπωρο.Τα τρώς όταν γίνουν πορτοκαλί.
Ασφάκες θα βρείς παντού αλλά αν είσαι αλλεργικός μην την πιάσεις γιατί βγαζει ασφακάλευρο και σε τσαγκώνει.
Φυτά του λόγγου.
Οι Κουστσούνες.Ενα επίσης πολυχρηστικό φυτό.στα φύλλα της μπορείς να ψήσεις κουρφούγγι που γίνεται πεντανόστημο.
Κάθε Παραμονή Πρωτοχρονιάς πουλούνται και ως γούρι στα σπίτια,αφού όμως τις ξεκολώσεις πρώτα.Το γούρι βρίσκεται στα…κολωρίζα της.
Βρακοντή ,σπεραγκουνιές,και σπιρδούκγλια.Αυτά εξολοθρέυονται την εποχή του ρόγγου,γιατί αλλιώς δεν στρώνονται τα λιόπανα,και είναι το μεγάλο πρόβλημα της κοκολοίστρας.
Βοτάνια
Στα ψηλώματα του νησιού θα βρείς εύκολα ρίγανη,αμάραθο και τσάι χορταρίσο.
Η ρίγανη μαζώνεται τΆη Γιαννιού του Ριγανά το Καλοκαίρι.Η φρέσκια ρίγανη κάνει καλή ριγανάδα.
Το ριγανόξυλο από την ξερή ρίγανη παλιότερα το έβαζαν στα φρεσκοτρυπημένα αυτιά αφού τα τρυπούσαν με το ποντάλι για να μην κλείσει η τρύπα.
Χόρτα και λάχανα του αγρού.
Τοτσερατσούλι, που τρώγεται ωμό.Ο κοκοτός, το καλοίρι, το γονατάκι και το βρικίθρι που γίνονται όλα μαζί μια νόστιμη βρασά.Το λαχανοζούμι αυτό είναι πολύ υγειινό, και ότι πρέπει για το πυλόχιο.
Η μαντραούρα.
Δέντρα καρποφώρα.
Οι Σκαμνιές. Βγάζουν σκάμνα σε διάφορα χρώματα.Τα σκάμνα είναι πεντανόστιμα,αλλά επειδή έχου έντονο χρώμα όπου πέσουν μποτίζουν και βάφουν τον ασβέστη.Υπάρχουν κυρίως σε αυλές σπιτιών.
Οι Μεσπολιές. Κάνουν κίτρινες μεγάλες μέσπολες.Θέλουν όμως προσοχή γιατί έχουν μεγάλο κοκαλίτσι.
Οι Βρακατσανιές είναι επίσης ένα δέντρο που υπάρχει σε αφθονία στο νησί.Κι αυτές βγαίνουν σε διάφορα χρώματα.
Τους βρακατσάνους μπορείτε να τους αποξηράνετε κάνοντας τους τσαπέλα.Οι σκωμαίδες διατηρούνται όλο το χρόνο ξερές.
Αποτελούν επίσης και εξαιρετική τροφή για τα κουρνάκλια.
Θα την καταλάβετε εύκολα από την βρώμα που κάνει όταν ανθίζει.Τα κούτσουπα είναι τόσο ξερά που μόνο τα ζώα τα τρώνε.
Το Κυπαρίσσι .Παλιότερα το κόβανε και το έκαναν ματέρια για σκεπές η έφτιαχναν τους μόλους.Οι καρποί του είναι τα κυπαρισσόμηλα.
Η Μπαρδατσά.
Την λέμε και βανίλια.
Τζίτζιφα.
Τα τζίτζιφα είναι όμορφοι καρποί .Οταν ήθελαν να πουν πόσο όμορφη και δροσερη είναι κάποια την έλεγαν τζίτζιφο.
Η Μπουρνελιά.
Το αγαπημένο δέντρο των παιδιών .Οι γούρμες μπουρνέλες ήταν πεντανόστιμες και οι άγουρες σκοτώστρες.Προτιμούσαν τις μικρές άγουρες για να περνάνε από το φυσοκάλαμο.
H Αγραπιδιά.
Είναι αγκαθερή και κάνει νόστιμα απίδια.Τα καλύτερα είναι τα »κρυστάλια».Για να ημερέψει θέλει κέντρωμα.
Ανθη του αγρού.
Οι Τσιμπίδες είναι λουλούδια που βγαίνουν μόνα τους.Είναι άσπρες και κίτρινες.Τις κόβουμε τις μπελονιάζουμε σε κλωνά και τις κάνουμε κολιέ για να στολίσουμε τον Επιτάφιο κάθε Πάσχα.
Το λυχνάρι της αλπούς , το γουρνοπάπουτσο,και το ρολογάκι.
Το γουρνοπάπουτσο είναι το πιο όμορφο λουλούδι και φυτρώνει μοναχό του ανάμεσα σε κουντριά. Τη ρίζα του την βράζουμε και πίνουμε το ζουμί όταν έχουμε αμυγδαλές.
Το ρολογάκι το καρφώναμε στο χέρι μας και όταν έστριβε μετρούσαμε τις στροφές και λέγαμε την ώρα.
Μυριστικά η αλλιώς βασιλικά.
Οι αυλές των σπιτιών γιομάτες με μυριστικά .
Λάτες και καπάσες με λουλούδια . Χρώματα μπερδελά.Αλλα φτεμένα με τη ρίζα κι άλλα με ξαμοσκαλίδι.
Και εξάπαντως δυαμόσκος βασιλικός και αμάραθος για τα παραγιομιστά .
Ο βασιλικός πλατύφυλλος η στενός υπάρχει παντού .Φροντίζεται και ποτίζεται μέχρι τη παραμονή της Παναγίας που θα πάει ως δώρο στη χάρη της.Υπήρξε δείγμα συμπάθειας του αγοριού προς τη κοπέλα, και αποτελεί επίσης κατά ομολογία πολλών ένα πολύ καλό αντικουνουπικό.
Και πάντα σχεδόν σε μιά γωνιά θα βρείς και ένα μπερμπεκλάδι που θα αγλύφει τον ασβέστη και θα ανεβαίνει στα κεραμίδια.
Η Σαρδελιά και το μοσκαρδίνι.
Μαγειρέματα-Μποστάνι.
Στους κήπους θα βρείς τα κηπουρικά.
Βραγιές με πατάτες καστραβέτσα,κομιντόρια.Κρεμυδόφυλλα και σκόρδα που όταν βγούν θα γίνουν πλέχρες για όλο το Χειμώνα.
Οι αγγινάρες είναι θεόπικρες (τραπέτσι) και θέλουν καλό ξέζγασμα.Κόβεις τα αγγάθια με το ψαλίδι βγάζεις το μαλλί απ΄τη καρδιά και τις βάζεις στο μόσκιο.
Μπίζα…
Κουκιά.
Τα κουκιά πάνε μαζί με την αγγινάρα.Θέλουν όμως πρώτα ξελούπνισμα.Μια μεγάλη απειλή για τα κουκιά είναι ο λύκος.Φυτρώνει δίπλα τους και τα ξεπατώνει.
Ο λύκος
Καστραβέστι-κομιντόρια.
Θα βρείς επίσης χειμωνικά,βελονάκια- και με κλωνές και χωρίς-ψάρα ,ρεβύθια και φακές.
Οι φακές και τα ρεβύθια τρώγονται και χλωρά .Κάποτε πουλιώνταν και σε μάτσα.
Οταν ξεραθούν και γίνουν όσπρια αν βραστούν όλα μαζί γίνονται τα γνωστά σε όλους μπουρμπουρέλια.Βράζονται της Παναγίας της Μισοσπορίτισσας.
Το κλήμα.
Αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης και της παράδοσης το κλήμα.Σε κάθε σχεδόν αυλή, καταπράσινη τέντα που σκεπάζει καιταυτόχρονα δροσίζει το κάθε σπίτι.
Τίποτα δεν πετιέται από το κλίμα.Οι αράτες τρώγονται σαν φρούτο όπως είναι απ’το τσαμπί.Οταν είναι αγγουρίδες γίνονται φάρμακο στο τσίμπημα της τσούχτρας,η μυρωδικό στο σαβόρο.Οι κλιματσές βάζονται στον πάτο στο τεψί για να κάτσει το κρέας να μην κολλήσει όταν ψηθεί στο φούρνο.
Με τα φύλλα τυλίγουμε τα ντολμαδάκια αφού τα ζεματίσουμε πρώτα.
Τελευταία αφήσαμε τη ρόκα.Η ρόκα σπέρρνεται η καμιά φορά φυτρώνει και μόνη της.Από τη ρόκα πέρναμε τα καλάμια που γινόνταν φυσοκάλαμα,λούρες, ή καλαμωτές.Τα χρησιμοποιούσαν επίσης οι υφάντρες για να τυλίξουν πάνω το γνέμα και οι ψαράδες.Δέναν πάνω τα αγούλια κι έφτιαναν καλαράκια.
Το ροκόφυλλο γιόμιζε τα στρώματα της νύφης αφού πρώτα ξερενόνταν στον ήλιο,και η ρόκα τρωγόντανε ψημένη στα κάρρβουνα.Η ξερή ρόκα γινόντανε το καλαμπόκι για τα ζωντανά.
Λίγο πολύ αυτή είναι η χλωρίδα του τόπου μας.
Για την περιποίησή της βέβαια χρειάζονται και οι απαραίτητες εργασίες.Η ελιά θέλει κάθαρο και ρόγγισμα για να αποδώσει καρπούς και το λάδι να μην είναι τσαγκό.Το ξελόγγωμα είναι απαραίτητο για να μπορείςνα μπείς στο χωράφι.Το ράντισμα με τα φάρμακα για τη μελίγκρα την σκλωμανταρίδα και τη κάμπα.
Το βοτάνισμα πρέπει να γίνεται συχνά στον κήπο.
Το κορφολόισμα στο κλίμα,το ξεχορτάριασμα,και το κρόπισμα στα λουλούδια. Το κέντρωμα στις λεμονιές και στις πορτοκαλιές στα μάτια, για να γίνει πιο καλό το δέντρο.
Και φυσικά χρειάζονται και τα ανάλογα εργαλεία.
Το κασάρι,η λανάρα , το ξινάρι,το τσαποστέλιαρο, και η λούρα για το τίναμα.Ο σουγιάς για τα λάχανα και η πινιάτα για το βράσιμο.
Κάπως έτσι είναι… Φυσικά το Μεγανήσι με ντόπια ματιά και ….χιούμορ.
iliana katopodi
13 Δεκεμβρίου 2010 @ 18:27
πολυ ωραιο! μπραβο Έλλη!
ΠΟΛΙΤΗ ΒΗΣΣΑΡΙΑ
13 Δεκεμβρίου 2010 @ 19:51
θυμαμαι την κουτσουπια στο δρομο για το λιμοναρι οταν στη επιστροφη μας απο το μπανιο παντα καθομασταν εκει να ξεκουραστουμε.Φοβερη συλλογη απο φωτογραφιες Ελλη κρατα τες θα χρειαστουν.
ΛΑΖΑΡΟΣ ΑΡΑΒΑΝΗΣ
14 Δεκεμβρίου 2010 @ 15:11
ΠΟΛΥ ΚΑΛΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ. ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΕΚΠΟΜΠΗ ΜΟΥ ΣΤΟ ΤΗΛΕΦΩΣ ΚΑΙ ΓΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΘΕΜΑ ΘΑ ΚΑΝΩ ΑΝΑΦΟΡΑ, ΓΙΑ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΟΠΟΥ ΔΙΑΒΑΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΣ ΚΑΒΑΔΑ. ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΟΙΚΟΛΟΓΟΥΣ ΦΥΣΙΟΛΑΤΡΕΣ , ΔΙΝΟΥΝ ΟΜΟΡΦΙΑ ΚΑΙ ΦΡΕΣΚΑΔΑ ΣΤΟ ΜΕΓΑΝΗΣΙ.
Φιλικά, ΛΑΖΑΡΟΣ ΑΡΑΒΑΝΗΣ.
θωμάς Κανέλλος
17 Δεκεμβρίου 2010 @ 02:41
ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ ΔΟΥΛΕΙΑ!!! ΑΝΤΕ ΝΑ ΠΑΜΕ ΣΠΙΤΙ ΝΑ ΦΑΜΕ ΚΑΙ ΚΑΝΑ ΚΑΜΠΡΟΛΑΧΑΝΟ. ΧΕΧΕΧΕ
ΜΠΡΑΒΟ ΕΛΛΗ!!!