Τι πληθυσμό είχε το Μεγανήσι το 1896;

Η απάντηση είναι εύκολη, αφού υπάρχει καταγραφή επίσημη από την απογραφή του κράτους εκείνης της χρονιάς (πρωθυπουργός το 1896 ο Θ.Δηλιγιάννης). Τα ερωτήματα που γεννάει όμως είναι πολύ δύσκολα…

Το Μεγανήσι στο τέλος του 19ου αιώνα λοιπόν έχει έναν δήμο, τον δήμο Ταφίων και τρία χωριά, όπως και τώρα. Το Κατωμέρι ονομάζεται «Βαθύ» και το σημερινό Βαθύ ονομάζεται «λιμήν Βαθέος», αφού είναι επίνειο του Κατωμεριού με λιγοστές καλύβες ψαράδων (βλ. και «Μεγανήσι, ένα ταξίδι στον χρόνο», σελ.23, του υποφαινόμενου, καθώς και «Μεγανησιώτικα» του Κ.Πάλμου). Στο Μεγανήσι ανήκουν και οι γύρω νησίδες, από τις οποίες το 1896 εμφανίζονται φυσικά κατοικημένες οι δύο μεγαλύτερες: Σκορπιός και Μαδουρή. Ο δήμος εκείνος καταργήθηκε το 1912.

Επιστρέφοντας στον πληθυσμό τώρα, τα χωριά μας αριθμούσαν τους εξής κατοίκους:

  Άνδρες                      Γυναίκες                 Σύνολο

Κατωμέρι («Βαθύ»):          369                                 378                        747

Βαθύ («Βαθύ λιμήν»):          30                                   0                            30

Σπαρτοχώρι:                       325                                  341                         666

Μαδουρή:                                6                                       3                             9

Σκορπιός:                                 6                                       2                             8

ΣΥΝΟΛΟ:                              736                                  724                       1460

 

Αντιλαμβανόμαστε την διαφορά με το σήμερα, όπου ο πληθυσμός διαρκώς φθίνει, ειδικά τον χειμώνα και δεν αριθμεί πλέον, παρά τις επίσημες καταγραφές και απογραφές, πάνω από 700 άτομα (σχετικό άρθρο μας)

Να σημειώσουμε εδώ ότι εκείνη την εποχή, και για αρκετές δεκαετίες, ο πληθυσμός του νησιού συνέχισε να αυξάνει («Μεγανήσι, ένα ταξίδι στον χρόνο») : 1657 άτομα (1920), 2075 άτομα (1940)…

Η βαθμιαία μεταστροφή από την καλλιέργεια της γης και την θαλάσσια οικονομία στην ναυτιλία και τελικά στον τουρισμό, οι κοινωνικές αλλαγές και οι ανάγκες για μόρφωση, η εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση, η εγκατάλειψη των νησιών από σειρές πολλών κυβερνήσεων και η υπογεννητικότητα είναι ασφαλώς βασικοί παράγοντες αυτής της αρνητικής πληθυσμιακής αλλαγής. Θα μπορούσε αυτό να αναστραφεί στο μέλλον ή το Μεγανήσι θα μαραζώσει περαιτέρω και θα ερημωθεί ολοκληρωτικά τον χειμώνα; Να μια ισχυρή (αν όχι επιτακτική) πρόκληση για αιρετούς, αλλά και για όλη την κοινωνία.

Περισσότερα στοιχεία για την Λευκάδα συνολικά, στο άρθρο που αποτέλεσε πηγή μας, από τα εξαιρετικά όπως πάντα «Λευκαδίτικα Νέα»